NO PAIN NO GAIN

Een stoïcijn klaagt niet over het lot dat hem treft. Hij verdraagt wat verdragen moet worden. Hij weet immers dat het geen zin heeft om zich druk te maken over iets wat buiten zijn macht ligt, iets wat hij toch niets meer aan kan veranderen. Maar het blijft niet bij het accepteren van wat u overkomt en het proberen daar een les uit te trekken. Het gaat een stoïcijn er ook om dat u dat rottige gevoel ,dat u bekruipt bij de obstakels die het leven op uw pad brengt, helemaal niet meer krijgt. Om dat voor elkaar te krijgen moet u proberen op een andere manier tegen obstakels aan te kijken. Ik weet waarde lezer, dat klinkt te mooi om waar te zijn en is dat natuurlijk ook. Maar dat neemt niet weg dat er wel degelijk stoïcijnse technieken bestaan die er voor kunnen zorgen dat u niet bij iedere tegenslag uit uw doen raakt.

Het gaat er daarbij vooral om dat u probeert uw houding te veranderen. Een tegenslag is niet langer iets vervelends dat u liever niet was overkomen, het is een kans. De staf van Hermes uit de vorige blog gaat namelijk over meer dan acceptatie en ontplooiing. De staf wil dat u gaat uitkijken naar uw volgende uitdaging. In plaats van een uitdaging te beschouwen als een last of een te overwinnen hindernis moet u juist blij zijn met uw volgende uitdaging. U moet het gaan zien als een nieuwe mogelijkheid om te groeien. Seneca vergeleek het met een trainingssessie in de sportschool.

Als worstelaars aan hun conditie werken kiezen ze de sterkste tegenstanders uit en vragen hen om hun uiterste best te doen. Ze nemen het voor lief dat ze daarbij een paar pijnlijke klappen oplopen. [..] Zonder tegenstander verliezen ze hun kracht. […] Mensen moeten leren om niet bang te zijn voor zware en moeilijke opgaven. Ze moeten leren niet te klagen over hun lot maar te accepteren wat hen overkomt en dat in iets goeds te veranderen. Het gaat niet om wat je draagt, maar om hoe je het draagt. (Seneca; Over de voorzienigheid; hoofdstuk 2)

Zo’n verandering van houding gaat natuurlijk niet vanzelf. Iets wat u vandaag nog angst in boezemt verandert niet zomaar in iets waar u gretig naar uitkijkt. Stoïcijnen hebben het één en ander te zeggen dat u daarbij zou kunnen helpen. Zo raden ze u aan om de volgende keer dat u weer eens ergens tegenaan loopt te bedenken waarom u de uitdaging aan zou willen gaan? Is het iets wat voor u belangrijk is? Is het wel iets wat voor u al die moeite en frustraties waard is? Zo niet, dan is het misschien een goed idee om de dingen gewoon op zijn beloop te laten. Waarom zou u zich druk maken om iets wat u bij nader inzien eigenlijk helemaal niet zo belangrijk vindt. Uw tijd is te kostbaar om op alle slakken zout te leggen.

Als u hebt besloten dat het toch om iets belangrijk gaat dan kunt u er vervolgens eens bij stil staan wat er zou kunnen gebeuren als het helemaal mis zou lopen. U moet zich dus eigenlijk een ‘worst case’ scenario voor de geest halen. Wat betekent dat voor u? Is het allemaal doffe ellende, of zitten er toch nog aspecten aan waar u uw voordeel mee kunt halen? Wat doet het met uw karakter als het echt fout loopt? Is het misschien een goede gelegenheid om uw virtuositeit te trainen? Tenslotte kunt u zichzelf in gedachten bemoedigend toespreken: ‘Dit kan ik aan’, ‘zonder inspanning geen resultaat’ of ‘no pain no gain’. Het gaat er voor een stoïcijn tenslotte niet om wat je draagt, maar hoe je het draagt.