vrijdag 5 juli 2019

STOÏCISME EN DE KUNST VAN HET BOOGSCHIETEN


Hoofdstuk 27 van het Handboekje van Epictetus

Net zo min als een schietschijf wordt neergezet om te worden gemist bestaat het kwaad in de wereld.

Dit is een kort en op het eerste gezicht nogal raadselachtig hoofdstukje. Laten we toch eens kijken of we er achter kunnen komen wat Epictetus hier bedoelt. Het doel dat de stoïcijnse boogschutter probeert te raken is de virtuositeit. Volgens Epictetus is het daarbij in principe altijd mogelijk om de roos van de schietschijf te raken. De wereld van goed en kwaad speelt zich voor hem volledig af in de binnenwereld van het beoordelen van gebeurtenissen uit de buitenwereld. Het is wat je denkt over een bepaalde gebeurtenis wat bepaalt hoe je je voelt. Je gedachten en oordelen zijn de enige echte bron van goed en kwaad. Een juist oordeel over de buitenwereld is goed en een verkeerd oordeel is slecht. Juiste oordelen zijn het equivalent van een schot in de roos en onjuiste oordelen zijn de missers van onze stoïcijnse boogschutter.

In de wilde buitenwereld bestaat niet zoiets als goed en kwaad. Dat is de wereld van feiten van dingen waar je geen noemenswaardige invloed op kunt uitoefenen. Er gebeurt natuurlijk van alles in die boze wereld wat we liever niet hadden gehad. Er zijn natuurrampen, ziektes en kwaadaardige mensen. Dingen die je het leven behoorlijk zuur kunnen maken. Maar voor de stoïcijnen is daar niets slechts aan. Het zijn ‘facts of life’ waar je mee moet leren omgaan. Ze zijn in wezen niet goed of slecht maar gewoon neutraal. De stoïcijnse filosofie is er vooral op gericht om te leren om te gaan met de wisselvalligheden van het lot. De geschiedenis beweegt zich langs door natuurwetten uitgesleten paden. Als nietig persoontje kan je daar niet zo heel veel aan veranderen. Het enige waar je wel iets aan kunt doen is de houding die je tegenover die gebeurtenissen aanneemt. Dat is voor Epictetus de enige echte bron van goed en kwaad. Dat is de schietschijf waar onze stoïcijnse boogschutter op mikt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten