OVER DE DINGEN DIE WE IN ONZE MACHT HEBBEN EN DE REST.

Van al het bestaande hebben wij sommige dingen in onze macht. Andere niet. In onze macht hebben wij onze meningen, ons streven, onze begeerte en afkeer. Al deze dingen kunnen wij zelf bewerkstelligen.

Het lichaam hebben wij niet in onze macht. Ook bezit niet of aanzien en ambten. Kortom, alles wat niet ons eigen werk is. Weet, dat de dingen die wij in onze macht hebben van nature vrij zijn. Zij kunnen niet gehinderd of belemmerd worden. Doch datgene wat wij niet in onze macht hebben, is krachteloos, onderworpen, vol belemmeringen en vreemd aan ons wezen.

Zo begint het Handboekje van Epictetus, of eigenlijk van zijn lering Arrianus. Zelf heeft Epictetus nooit iets op papier gezet. Epictetus zegt hiermee dat feiten als feiten niet te veranderen zijn, dat is nu eenmaal hun realiteit. Het weer, de politiek, andere mensen, de economie, onze carrière, zelfs ons eigen lichaam vallen buiten onze controle. Wat we wel kunnen controleren zijn onze meningen over die feiten en onze wijze van observeren.

Wat een onzin, zult u denken. Dat ik geen invloed heb op het weer, daar kan ik inkomen, maar over mijn eigen lichaam en mijn carrière heb ik wel degelijk controle. Als ik maar lang en hard genoeg train kan ik de marathon van Rotterdam winnen of op z’n minst uitlopen (laten we een beetje realistisch blijven). Als ik hard studeer en me volledig inzet voor mijn bedrijf kan ik carrière maken. Op dit soort dingen kan ik toch zeker wel invloed uitoefenen.
Toch is dat niet echt het geval. Iemand anders kan harder getraind hebben, je kunt een slechte dag hebben of over een bananenschil struikelen. Voor je carrière geldt hetzelfde. Je kunt nog zo goed je best doen, als je baas je niet mag, als de markt je product niet meer zit zitten of als er tijdens een sollicitatiegesprek net die ene verkeerde vraag wordt gesteld kan alles mis lopen. Wat je wel kunt beïnvloeden is je intentie. Je kunt jezelf voornemen je uiterste best te doen om een wedstrijd te winnen, een examen te halen of een bepaalde baan te krijgen. De uitkomst blijft echter altijd onzeker, omdat die nu eenmaal afhankelijk is van externe dingen waarover je geen invloed hebt. Waar je dus wel invloed op hebt is je interne motivatie om je ergens voor in te zetten.

De wereld valt dus toch in te delen in een extern deel waar we geen invloed op kunnen uitoefenen en een intern deel waarover we de volledige controle hebben. Dit betekent dus dat je ook als je die wedstrijd ondanks al je inspanningen verliest niet teleurgesteld hoeft te zijn. Je hebt immers wel aan je interne doelstelling om je uiterste best te doen voldaan. Zo kun je zoals Epictetus het zei: nooit gehinderd of belemmerd worden.