In dit hoofdstuk hebben we een begin gemaakt met de eerste
tand van de stoïcijnse drietand. U herinnert het zich vast nog wel de topos van
de juiste wilskracht, de topos van de juiste denkkracht en de topos van de
juiste daadkracht. De eerste tand van de stoïcijnse drietand, de wilskracht, gaat
vooral over uw lusten en angsten. Het wordt in verband gebracht met de fysica
omdat de leerling hier moet leren hoe hij in overeenstemming met de natuur kan
leven. Hij moet een harmonie met de universele, de menselijke en zijn eigen
persoonlijke natuur zien te bereiken. Dit is trouwens opnieuw een kunstmatige
driedeling. Net als uw persoonlijkheid is de natuur in werkelijkheid natuurlijk
een geheel. De aangebrachte verdelingen hebben dan ook vooral een educatieve
functie.
We zagen dat de universele natuur volgens de stoïcijnen een
denkend bewustzijn is. Wat u daar van denkt is verder niet echt belangrijk. U
moet hoe dan ook proberen te leren om alles wat die universele natuur op uw
bordje legt te accepteren en zelfs te willen. Daarnaast hebben mensen een
aantal natuurlijke neigingen gemeen. Die neigingen van de menselijke natuur waren
essentieel om te kunnen overleven, maar ze veroorzaken in de moderne tijd heel
wat moeilijkheden. U hebt de psyche en het lichaam van een jager-verzamelaar die
in een klein groepje over de savanne zwerft, maar leeft in een totaal andere
wereld. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat het ongebreideld najagen van
uw instincten niet alleen leidt tot lichamelijke problemen, maar ook veel psychische
ellende met zich meebrengt. De stoïcijnen gebruiken de menselijke ratio om deze
op drift geraakte instincten binnen hun natuurlijke grenzen te houden. Naast de
universele en de menselijk natuur, die we allemaal gemeenschappelijk hebben,
heeft u ook nog een eigen individuele natuur. Een leerling stoïcijn moet daarom
ook leren om in harmonie met zijn eigen persoonlijke natuur te leven. Om dit te
kunnen moet hij zichzelf eerst goed leren kennen.
In dit hoofdstuk hebt u gezien dat dat wat wij emoties
noemen het gevolg is van bepaalde door de evolutie gecreëerde biochemische
processen. Hormonen en neurotransmitters bepalen hoe u zich voelt. U beschikt
over een hoogstpersoonlijke gevoelsthermostaat die de toppen en dieptepunten
van uw mentale toestand begrenst. Dat betekent gelukkig niet dat u volledig aan
uw genetische constitutie bent overgeleverd. Door de
evolutie heeft de mens bepaalde emoties en neigingen gekregen die de kans op
overleven en voortplanten vergroten. Neigingen die voor jager-verzamelaars
prima werkten maar zich nu tegen ons lijken te keren. Dezelfde evolutie heeft
ons daarbij ook het vermogen gegeven om door onze ratio te ‘misbruiken’ deze
voorprogrammering opzij te zetten. Volgens de antieken heeft Zeus u het
vermogen gegeven om door rationeel na te denken iets aan de instellingen van uw
thermostaat aan te passen. De stoïcijnen trekken hieruit de conclusie dat het
mogelijk is door het gebruik van bepaalde rationele technieken een teveel aan onaangename
emoties te vermijden. Tegenwoordig hoeft niet meer naar Zeus verwezen te worden
en kan een andere redenering gevolgd worden. U kunt uw thermostaat als het ware
een beetje resetten. De technieken die de oude stoïcijnen ontwikkeld hebben om
minder negatieve emoties te ervaren kunnen nu nog steeds ingezet worden om ons
welzijn te verhogen. Om dat zo goed mogelijk voor elkaar te krijgen gaan we in de
volgende les de werking van onze basale instincten van wat dichterbij
bestuderen.
Stoïcijnse tegeltjes
wijsheden
De stoïcijnse tegeltjes wijsheden van deze les. Het is een
onderdeel van de oefening van de stoïcijnse hersenspoeling, waarbij het de
bedoeling is dat u er één of meerdere van uitkiest en uit uw hoofd leert. Kies
het aforisme dat u het meest aanspreekt en herhaal het regelmatig in gedachten
op verloren momenten. Bijvoorbeeld als u op de WC zit, als u op de trein staat
te wachten, in de file staat of tijdens het reclameblok voor de
nieuwsberichten.
·
Ik accepteer alles wat ik niet kan veranderen.
·
Mijn emoties zijn het gevolg van een biochemisch
proces dat ik kan beïnvloeden.
·
Het universum, de menselijke aard en mijn eigen
natuur, heb ik niet in de hand.
·
Het beeld dat mijn hersenen me voorschotelen is
niet de hele werkelijkheid.
Overzicht van
stoïcijnse technieken per les
Les 0 |
De stoïcijnse belofte |
|
·
Een paar fundamentele vragen ·
De stoa-meter |
Les 1 |
Wat is stoïcisme? |
1.6 |
·
Negatieve visualisatie ·
Projectieve visualisatie |
1.7 |
·
Wat maakt u gelukkig en wat maakt u ongelukkig |
Les 2 |
Virtuositeit |
2.2 |
·
Wat zijn uw onbewuste doelen? |
2.3 |
·
Een onderzoek naar uw waarden en deugden |
Les 3 |
Een eerste ontmoeting met de stoïcijnen |
3.3 |
·
De stoïcijnse hersenspoeling |
3.4 |
·
De spiegel en de pen |
3.7 |
·
Stoïcijnse aforismen |
Les 4 |
De stoïcijnse drietand |
4.2 |
·
Kijk nog
eens naar uw deugdenlijstje |
4.5 |
·
Tien stoïcijnse tips |
Les 5 |
Evolutie, emotie en rede |
5.1 |
·
Zelfwaardering |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten