EEN STOÏCIJNSE TECHNIEK VOOR NIET TE VERMIJDEN LEED

Soms moet u iets doen of ondergaan waar u enorm tegen op ziet: een pijnlijke en ingrijpende medische behandeling, een slecht nieuws gesprek of een vervelende confrontatie met een tegenstander. Kortom een situatie waarin het niet te vermijden lijkt te zijn dat u pijn zult lijden. De stoïcijnen gebruikten voor dit soort situaties een soort verdeel en heers techniek. Zo konden ze vervelende situaties minder vervelend maken. Als ze iets akeligs moesten ondergaan probeerden ze de gebeurtenis in stukjes te verdelen. Door stap voor stap, moment na moment de confrontatie aan te gaan konden ze makkelijker hun gemoedsrust bewaren. Iedere gebeurtenis bestaat tenslotte uit een opeenvolging van kleinere gebeurtenissen, die zelf apart beter te dragen zijn dan de grote gebeurtenis in zijn geheel.

Deze techniek om het heden in isolatie te beschouwen lijkt heel erg op een soortgelijke techniek waarbij dingen worden ontleed in hun bestanddelen. Alles wat verschrikkelijk en afstotelijk of juist heel erg verleidelijk lijkt wordt daarbij teruggebracht tot zijn essentie. Op de tafel van de patholoog wordt alles in stukjes gesneden en onderdeel voor onderdeel bekeken. Is het eenmaal in stukjes verdeeld nog wel zo erg of aantrekkelijk? Als de losse momenten en de aparte onderdelen van een gebeurtenis dragelijk zijn, hoe zit het dan met het grote geheel? Is dat dan niet ook dragelijk geworden?

Als u onderstaande oefening regelmatig uitvoert zult u merken dat de dingen waar u vroeger enorm tegen op zag vanzelf een stukje makkelijker worden. Probeer het bijvoorbeeld eens uit op een bezoekje aan de tandarts. Leuk zal het vast nooit worden, maar misschien wel dragelijk.

Oefening: Compartimenteren, verdeel en heers

· Doe uw ogen dicht en stel u een situatie voor waarin u uw emotionele evenwicht verloren hebt. Een situatie waarin u geleden hebt. Probeer de voorstelling zo beeldend en levendig mogelijk te maken met alles wat u zag, hoorde en voelde. Begin met een gebeurtenis waarin u maar een klein beetje uit evenwicht raakte en niet meteen met iets wat echt indruk op u heeft gemaakt.

· Probeer nu de gebeurtenis onderdeel voor onderdeel te bekijken. Concentreer u eerst alleen op wat u zag. Concentreer u vervolgens alleen op wat u hoorde, proefde, voelde en rook. Legitimeert ieder los onderdeeltje de emoties die bij u opkwamen?

· Herleef de gebeurtenis opnieuw maar nu beeldje voor beeldje. Knip het op in losse momenten en bekijk ieder moment apart van het geheel. Legitimeren de aparte stukjes de emoties die u erbij voelde?

· Onderzoek tenslotte of de stukjes gaan over iets waar u controle over hebt. Heeft ieder apart partje iets te maken met uw oordeelsvermogen, uw gevoel of uw wil? Kijk dan nu of ook het totaal iets betreft waar u controle over hebt.

· Doorleef de gebeurtenis nog een keer, maar nu door de ogen van een stoïcijn. Welke stoïcijnse eigenschappen zou u kunnen aanwenden als tegengif tegen de vervelende gevoelens? Voelt u nog steeds de vervelende emoties of zijn ze een beetje dragelijker geworden?

· Herhaal deze oefening iedere dag totdat u zich de gebeurtenis voor de geest kunt halen zonder de vervelende emoties te voelen. Door het een aantal malen doorleefd te hebben en door u een voorstelling gemaakt te hebben van een stoïcijnse manier om er mee om te gaan ontstaat een zekere gewenning.

· Kies vervolgens een andere wat uitdagendere gebeurtenis en herhaal de oefening. Herhaal deze oefening zo vaak als nodig en op de momenten dat u denkt dat u daar behoefte aan heeft.