In deze les hebt u geleerd dingen wat meer in proportie te zien. De oefeningen zijn gericht op het veranderen van uw perspectief op de wereld. Dit kan door de wereld vanuit verschillende gezichtspunten te bekijken:
Beschouw uw wereld en problemen vanuit de onmetelijkheid van de tijd. Visualiseer bij de oefening van een blik in de eeuwigheid niet alleen de menselijke geschiedenis, maar ook het begin en einde van ruimte en tijd.
Zie uw wereld en problemen vanuit de onmetelijkheid van de ruimte. Visualiseer bij de oefening van de panoramablik de plek waar u zit of ligt, ga in gedachten omhoog en kijk neer op uw huis, uw wijk, uw stad, uw land en uiteindelijke de Aarde.
Bekijk de proportionaliteit van uw problemen. Vergelijk uw situatie met de problemen waar andere mensen mee zitten.
Ontwikkel u. Hoe meer u weet, hoe makkelijker het wordt om uw problemen te relativeren.
Volgens de stoïcijnen is alleen een wijze echt gelukkig en verstandig. Alle andere mensen zijn dwaas en ongelukkig. En zelfs de stoïcijnen geloofden niet in het bestaan van een echt volmaakte wijze. Geen optimistisch beeld. Een wereld vol bazelende idioten. Toch is er hoop. Doordat ieder mens van nature het vermogen tot redelijk nadenken bezit kan hij vorderingen maken op zijn weg naar wijsheid. Iedereen ongeacht opleiding, afkomst of geslacht bezit de potentie tot zelfverbetering. En dat betekent dat je je zelf toch een beetje beter kunt gaan voelen. Zelfverbetering is dan ook een stoïcijnse plicht. Studie en onderzoek zijn absoluut noodzakelijk om voortgang te boeken en nieuwe inzichten hoeven lang niet altijd uit stoïcijnse bronnen geput te worden. De waarheid staat altijd voorop.
Daarom zagen we in deze les dat de stoïcijnen bij het studievak van de juiste daadkracht zochten naar rolmodellen. In hun ogen had iedereen wel één of andere goede eigenschap waar iets van geleerd kon worden. Het ultieme rolmodel is natuurlijk de mythische stoïcijnse wijze. Hij is volledig rationeel, hij is het toonbeeld van virtuositeit in alles wat hij doet en hij is absoluut goedertieren, sereen en verlicht. Kortom hij bestaat niet, maar het is wel de moeite waard om te proberen er één te worden. Probeer daarom wat meer afstand te nemen van de gebeurtenissen in de wereld om u heen en al uw drukke bezigheden om uw externe doelstellingen te bereiken. De oefeningen en het verwerven van meer kennis en inzicht kunnen u daarbij helpen.
In eerdere lessen hebben we geleerd dat een stoïcijn zich in de dingen die hij doet laat leiden door zijn persoonlijke deugden. Soms zijn compromissen onvermijdelijk, maar toch probeert hij hoe dan ook binnen de grenzen van zijn eigen deugden te handelen. Daarnaast doet hij alles wat hij dan onderneemt onder het voorbehoud dat de wereld andere plannen zou kunnen hebben. Om hem daarbij te helpen kan hij zichzelf een imaginair vriendje of vriendinnetje aanmeten: zijn persoonlijke ‘daimonion’ of privé wijze. Die ‘daimonion’ helpt hem om de wereld in perspectief te zetten en om op zoek te gaan naar nieuwe informatie en kennis die hem daarbij kan steunen. Hoe meer u weet, hoe meer u begrijpt hoe beter u de wereld kunt relativeren en hoe makkelijker het wordt een virtuoos leven te leiden.
Tot slot van deze les wil ik u dan ook de opdracht meegeven om u niet tot dit ene boekje over stoïcijnse filosofie te beperken. Ontwikkel uzelf: lees boeken over filosofie, wetenschap en cultuur, leer een vreemde taal, lees romans, bekijk documentaires, ga naar musea, theaters en concerten. Probeer een overzicht van al de bestaande kennis van het menselijk ras te verkrijgen. Hoe meer u weet, hoe ruimer uw blik en hoe makkelijker u de ups en downs van uw leven in perspectief kunt plaatsen. En wie weet, wordt u uiteindelijke wel één van de mensen die de stoïcijnse filosofie een stap verder kan brengen. In de volgende les gaan we nog wat verder in op de ‘topos’ van de juiste actie. We gaan de stoïcijnse menslievendheid van dichterbij bekijken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten