Hoofdstuk 44 van het
Handboekje van Epictetus
De volgende uitspraken zijn fout: ‘Ik ben rijker dus ik ben beter dan
jij.’ ‘Ik ben een vlottere prater dus ik ben beter dan jij.’ Deze uitspraken
zijn wel goed: ‘Ik ben rijker dus ik heb meer geld dan jij.’ ‘Ik ben een
vlottere prater dus ik ben welsprekender dan jij.’ Je bent tenslotte noch je
bezit, noch je welsprekendheid
Net als in de Oudheid
omringen mensen zich tegenwoordig met de nieuwste, duurste en aantrekkelijkste
consumptiegoederen om naar de buitenwereld uit te stralen dat ze rijk, succesvol
en in het leven geslaagd zijn. Hebt u een vlotte babbel en bent u een
zogenaamde ‘snelle jongen’ dan staat u in het centrum van de belangstelling. U
bent populair en hebt status. De moderne wereld is daardoor steeds meer op een
schijnvertoning gaan lijken, waarin uiterlijkheden het maatschappelijk verkeer
bepalen. De kleding die u draag de gadgets waarover u beschikt, de auto waarin
u rondrijdt, het huis waarin u woont bepalen uw sociale status. Ook in de
Romeinse tijd was dat al het geval, maar voor een stoïcijn is dat natuurlijk de
groots mogelijke onzin.
Al die zogenaamde rijkdom, die schijnwereld van de social
media, die reizen naar exotische bestemmingen en andere protserige praalzucht
is niet meer dan het schitterende omhulsel van een lege geest. Epictetus’
leerlingen waren zich er goed van bewust dat de waarde van een persoon in zijn
karakter ligt en niet in zijn bezittingen en toevallige talenten. Het is
natuurlijk prettig om rijk en welsprekend te zijn. Dat zou Epictetus zeker niet
ontkennen. Maar het gaat niet om geld en eloquentie, maar om wat je er mee
doet. Het gebruik dat je maakt van je bezittingen en talenten weerspiegelt je
karakter en daar kun je de ware waarde van een persoon aan aflezen.
In dit hoofdstukje wijst Epictetus er ook maar weer eens op
dat je als stoïcijn moet leren je tot de feiten te beperken. Rijkdom en
welvaart zeggen niets over iemands karakter. Beroemdheid en populariteit doen
dat al evenmin. Dat betekent natuurlijk niet dat iemand die arm en onbekend is
opeens beter zou zijn dan zijn rijkere medemens en wel een hoogstaand karakter
zou hebben. Stoïcisme is iets anders dan socialisme. Het gaat een stoïcijn om
de persoon die u bent, om de dingen die u in uw leven doet. De rest is
onbelangrijk en speelt geen enkele rol.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten