Hoofdstuk 35 van het
Handboekje van Epictetus
Wanneer je besloten hebt
om iets echt te gaan doen omdat je vindt dat je het moet doen, doe het dan niet
in het geniep. Ook niet als je weet dat anderen het niet eens zullen zijn met
wat je gaat doen. Als het niet goed is wat je wilt doen, doe het dan gewoon
niet en als het wel goed is waarom zou je je dan druk maken om mensen die je
ten onrechte verwijten willen maken?
Met dit hoofdstukje bedoelt Epictetus niet te zeggen dat
zijn studenten maar moeten doen wat hen goed dunkt en waar ze zin in hebben. Dat
zou immers ook betekenen dat ze zijn eigen lessen naast zich neer zouden kunnen
leggen. Nee, hij wil juist dat ze goed voor ogen houden wat belangrijk voor hen
is. Ze moeten bij iedere handeling nadenken over de vraag of het om iets gaat
dat binnen hun filosofie en binnen hun persoonlijke bedoelingen past. Als dat
zo is dan mogen ze zich er niet uit angst voor de opinie van anderen van laten
weerhouden om te doen wat ze van plan zijn te doen.
Epictetus bedoelt met dit hoofdstukje trouwens ook niet dat
zijn leerlingen iedere kritiek onmiddellijk naast zich neer moeten leggen. Ze
moeten ervan doordrongen zijn dat ze nog lang geen wijzen zijn en dat het heel
goed mogelijk is dat de argumenten voor hun handelingen niet deugen. Ze moeten
dus weldegelijk goed luisteren naar de mening van andere mensen. Zeker naar de
mening van hun mede-stoïcijnen. Maar als ook die hen niet weten te overtuigen
van de onjuistheid van hun bedoelingen dan is er geen enkele reden meer om hun
plannen niet uit te voeren. Dat dat de afkeuring, spot en misschien zelfs
agressie van de anderen zou kunnen opwekken hoort dan niets uit te maken. Wat
de moeite waard is om gedaan te worden kan gewoon in het openbaar worden
gedaan. Er is geen enkele reden om daarbij de lange tenen van de anderen te
vermijden. Epictetus wil hier
dus eigenlijk gewoon zeggen: ‘A stoic’s got to do what a stoic’s gat to do’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten