zaterdag 22 maart 2025

Hoe wordt u een modern stoïcijn in de 21e eeuw?

 De moderne wereld kan overweldigend zijn. We worden constant gebombardeerd met informatie, geconfronteerd met uitdagingen en verleid door allerlei afleidingen. In deze chaos kan de eeuwenoude filosofie van het stoïcisme een baken van rust en wijsheid bieden. Maar hoe word je een moderne stoïcijn? Laten we eens kijken naar het verleden en het heden.


Wellicht  hebt u na het lezen van een aantal van deze blogs zin gekregen om te proberen deze filosofie in uw eigen leven te integreren. Maar hoe begint u daaraan in de 21e eeuw? In de antieke wereld was de weg naar het stoïcisme relatief eenvoudig. Na een basisopleiding in de grammatica (een soort lagere school), konden aspirant-stoïcijnen zich inschrijven bij een filosofieschool. Deze scholen, de universiteiten van die tijd, boden zowel formele lessen als een meeslepende leerervaring. Leerlingen woonden en leefden vaak samen met hun leraren in een soort van internaat, waardoor ze niet alleen de theorie bestudeerden, maar ook de stoïsche levenshouding in de praktijk observeerden en overnamen. Het dagelijks leven diende als een levend leerboek, waarbij de consistentie tussen de leer en het gedrag van de leraar van cruciaal belang was.


In de moderne tijd is het pad naar het stoïcisme minder vanzelfsprekend. Hoewel er een overvloed aan zelfhulpboeken, cursussen en goeroes beschikbaar is, ontbreekt vaak de directe begeleiding van een ervaren stoïcijnse leraar. U zult het er mee moeten doen, maar gelukkig zijn er wel enorm veel boeken, websites en online communities beschikbaar die u kunnen helpen. Laten we eens kijken hoe u een begin kan maken met het worden van een echte modern stoïcijn.


In de kern leerde het stoïcisme dat we niet altijd controle hebben over wat er met ons gebeurt, maar wel over hoe we erop reageren. De stoïcijnen streefden naar innerlijke rust en een gelukkig en goed besteed leven, door hun emoties te beheersen, naar virtuositeit te streven en zich te concentreren op wat binnen hun macht lag.


Belangrijke principes van het stoïcisme waren:

  • Wijsheid: Het vermogen om helder te denken en de juiste beslissingen te nemen.

  • Moed: Het vermogen om te handelen in overeenstemming met uw waarden, zelfs als het moeilijk is.

  • Rechtvaardigheid: Het behandelen van anderen met eerlijkheid en respect.

  • Zelfbeheersing: Het beheersen van uw verlangens en emoties.


In de oudheid was filosofie meer dan een theoretische bezigheid; het was een levenskunst. Het doel was om een goed, betekenisvol en gelukkig leven te leiden. Voor de stoïcijnen betekende dit het ontwikkelen van deugdzaamheid of virtuositeit zoals zij het noemden, niet alleen als individueel geluksgevoel, maar ook als actieve bijdrage aan de gemeenschap. Filosofie werd bedreven in het openbare leven, op straat en in de tuin, niet alleen in de studeerkamer.


Recentelijk is er echter een heropleving van de praktische filosofie, met hernieuwde aandacht voor thema's als geluk en levenskunst. In deze context beleeft het stoïcisme een ware renaissance. Hoewel de wereld er nu heel anders uitziet dan in de oudheid, zijn de principes van het stoïcisme nog steeds relevant en waardevol. In een tijd van constante prikkels en sociale media-vergelijkingen, kan het stoïcisme ons helpen om:


  • Stress te verminderen: Door ons te concentreren op wat we kunnen controleren en de rest los te laten.

  • Mentale veerkracht op te bouwen: Door te leren omgaan met tegenslagen en moeilijkheden.

  • Meer voldoening te ervaren: Door ons te richten op onze waarden en een betekenisvol leven te leiden.

  • Betere relaties te hebben: Door empathisch en rechtvaardig te zijn naar anderen.


Stoïcisme is geen snelle oplossing, maar een levenslange praktijk. Net als bij het leren bespelen van een muziekinstrument, vereist het voortdurende oefening en toewijding. Het pad naar een modern stoïcisme is daarom een reis en geen bestemming. Hier zijn enkele stappen die u kunt nemen om te beginnen:


1. Leer de basisprincipes: Begin met het begrijpen van de kernideeën van het stoïcisme. Er zijn veel toegankelijke bronnen beschikbaar.

2. Lees klassieke teksten: Duik in de geschriften van de oude stoïcijnen.

  • Meditaties van Marcus Aurelius: Een persoonlijk dagboek vol wijsheid en reflecties.

  • Brieven aan Lucilius van Seneca: Praktische adviezen over hoe je een goed leven kunt leiden.

  • Encheiridion van Epictetus: Een handboek met korte, krachtige lessen.

3. Verken moderne interpretaties: Er zijn veel moderne auteurs die de principes van het stoïcisme op een toegankelijke manier uitleggen. Hier zijn een paar boeken om mee te beginnen, maar er zijn er nog veel meer die de moeite van het lezen waard zijn.

  • "Hoe word je een stoïcijn?" van Massimo Pigliucci en “Leer denken als een Romeinse keizer” of “Stoicism and the art of happiness” van Donald Roberson: Praktische gidsen voor het toepassen van stoïcisme in het moderne leven.

  • "A Guide to the Good Life: The Ancient Art of Stoic Joy" van William B. Irvine: Een heldere introductie tot de filosofie.

  • "Stoicism: A Very Short Introduction" van Brad Inwood: Een beknopt overzicht van het stoïcisme.

4. Overweeg cursussen en online communities: Er zijn steeds meer online cursussen en communities die zich richten op het stoïcisme. Deze kunnen je helpen om dieper in de materie te duiken en in contact te komen met gelijkgestemden. Zoek naar cursussen op platforms zoals Coursera, Udemy of kijk naar specifieke stoïcijnse organisaties.

5. Begin met praktische oefeningen: Het stoïcisme is een filosofie die je moet doen. Hier zijn enkele oefeningen om mee te beginnen:

  • Negatieve visualisatie: Neem even de tijd om na te denken over de dingen die u waardeert en stel u voor dat u ze kwijt raakt. Dit kan u helpen om dankbaarder te zijn voor wat u hebt.

  • De dichotomie van controle: Vraag uzelf bij elke situatie af: "Kan ik dit beïnvloeden?". Zo ja, focus daarop. Zo niet, accepteer het en laat het los.

  • Zelfreflectie: Neem elke dag de tijd om na te denken over uw acties en reacties. Wat ging goed? Wat had u anders kunnen doen?

  • Oefen met ongemak: Ga af en toe bewust situaties aan die een beetje oncomfortabel zijn (bijvoorbeeld een koude douche nemen). Dit kan u helpen om uw veerkracht te vergroten.

  • Houd een dagboek bij: Schrijf uw gedachten en reflecties op. Dit kan u helpen om patronen te herkennen en uw voortgang te volgen.


Het pad naar een modern stoïcisme is een persoonlijke reis. Er is geen perfecte manier om het te doen. Begin klein, wees geduldig met uzelf en blijf leren. Door de principes van het stoïcisme in uw dagelijks leven te integreren, kunt u meer innerlijke rust, veerkracht en voldoening ervaren in deze hectische moderne tijd. Begin vandaag nog met het cultiveren van uw innerlijke stoïcijn!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten