zaterdag 25 maart 2023

17.4 Tenslotte

 De stoïcijnen betogen dat de houding van een liefhebbende ouder in combinatie met een diep respect voor de menselijke waardigheid een beter bindmiddel voor een menslievende maatschappij vormt dan de rauwe emotie medelijden. De liefde die je instinctmatig voelt voor je levenspartner, je kinderen en je familie vormt de basis van de stoïcijnse menslievendheid. In plaats van alle gevoelens van liefde te willen uitroeien willen stoïcijnen die gevoelens juist transformeren en laten groeien. Zoals we in dit hoofdstukje zagen willen de stoïcijnen de natuurlijke liefde voor je naasten als basis gebruiken en deze uitbreiden naar een steeds grotere groep totdat die liefde uiteindelijk de gehele mensheid, ja zelfs alle voelende en bewuste wezens, omvat.

In de oudheid werd er geen onderscheid gemaakt tussen vriendschap en liefde. Vriendschap was in die tijd gewoon een vorm van liefde. Ook de liefde voor uw hond, de zogenaamde clubliefde of vaderlandsliefde en zelfs de gehechtheid aan uw favoriete mok vallen onder hetzelfde liefdesbegrip. Zo gek is dat nog niet. Het ervaren gevoel is niet echt verschillend, alleen het object en de intensiteit is anders.

Zelfs in zijn liefdesleven laat een stoïcijn zich door de rede leiden. Dat klinkt koud en afstandelijk, maar onze versie van wat tegenwoordig de romantische liefde wordt genoemd is ook niet echt ideaal. De moderne versie van de liefde blijkt in de praktijk alles behalve stabiel en vaak behoorlijk problematisch te zijn. Dat betekent niet dat de kille ratio in de plaats komt van de emotie. Het gevoel blijft hetzelfde maar passeert eerst de zeef van de rede. Emoties zijn een oordeel. Een oordeel dat rationeel en kloppend of irrationeel en verkeerd kan zijn. Als uw liefdesoordeel klopt mag u van een stoïcijn uw liefde vieren. Een relatie mag echter nooit zo onvoorwaardelijk worden dat foutief handelen van de ander wordt goed gepraat en gedekt. De meedogenloze loyaliteit binnen een maffiafamilie, de blinde liefde voor volk en vaderland, de gepassioneerde gehoorzaamheid aan een charismatisch leider zijn in stoïcijnse ogen geen echte vriendschap of liefde. Ze zijn het perverse gevolg van een behoorlijk fout liefdesoordeel. Een liefdesoordeel dat gegarandeerd tot een hoop ellende leidt. De liefde van een stoïcijn moet van hem en anderen juist een beter en gelukkiger mens maken.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten