Sterven is niet moeilijk. Het is inslapen, wegglijden, het
langzaam wegvloeien van het bewustzijn. Het sterven zelf is eigenlijk best
aangenaam. Het bewustzijn is weg en tegelijkertijd is ook het lijden verdwenen.
Door het verdwijnen van alle bewustzijn en alle rede is ook alle pijn
onmogelijk geworden Alleen de achterblijvers, familie en vrienden, lijden. Zij zijn
verdrietig, weten dat ze het gezelschap van de dode moeten missen en worden
weer eens met hun neus op het feit van hun eigen sterfelijkheid gedrukt. Voor de
overledene is het makkelijk alle lijden is voorbij.
De dood zelf is niet het probleem, het probleem ligt in het
besef te moeten sterven, te weten dat u moet sterven en te moeten leven met
deze kennis. De stoïcijnen weten dat ze geen enkele invloed hebben op de
werkelijkheid van hun sterfelijkheid. Die materiële werkelijkheid zelf is fundamenteel
ontoegankelijk, maar de beelden die we ons er van vormen kunnen we wel
beïnvloeden. Het zijn alleen de beelden die we in ons hoofd vormen van de
buitenwereld waar we toegang toe hebben. Weten dat u moet sterven is zo’n
beeld. U kunt u een voorstelling maken van uw sterven, maar van uw dood zelf
kunt u dat niet. U kunt uzelf alleen maar een voorstelling van uw eigen dood
maken door gebruik te maken van capaciteiten waarover alleen de levenden
beschikken. U hebt er uw vijf zintuigen en een helder en goed functionerend
bewustzijn en verstand voor nodig. Capaciteiten waar u als u eenmaal gestorven
bent per definitie niet meer over beschikt. Als u dood bent zijn de middelen om
u iets voor te stellen verdwenen en daarmee dus ook de middelen om pijn en
lijden te ondergaan.
De stoïcijnen raden u dan ook aan om, zolang u nog tijd
hebt, tijdens uw leven over de dood na te denken. Leef niet alsof u nooit zult
sterven, geloof niet dat de dood alleen anderen aan gaat en van latere zorg is.
Iets voor in een verre toekomst. Treed de dood, nu het nog kan, in optimale
conditie tegemoet en niet op een later tijdstip gedwongen door ouderdom, ziekte
of een plotselinge doodstrijd. Grijp daarbij terug op wijsheden van stoïcijnse
filosofen die zelf inderdaad al heel lang dood zijn: De dood zelf is niet
slecht, maar slecht leven wel. U hoeft de dood niet te vrezen: als de dood er
is bent u er niet, als u er bent is de dood er niet. Verdrietig zijn om wat u
in de toekomst niet zult beleven is net zo belachelijk als verdrietig zijn om
al die dingen die u in het verleden niet hebt meegemaakt. U bent toch ook niet
verdrietig dat u de Middeleeuwen niet hebt meegemaakt? Waarom zou u dan
verdrietig zijn omdat u de tweeëntwintigste eeuw nooit zult meemaken? In vergelijking
met de eeuwigheid zijn alle levens kort. Waarom zou u het dan nog dat ene
kleine beetje willen verlengen? De dood treft iedereen. Miljarden voor ons zijn
gestorven en miljarden na ons zullen sterven. Waarom zou u die ene uitzondering
moeten zijn? Als u een goed en prettig leven hebt gehad valt er niets te
vrezen. Als uw leven slecht of zelfs akelig is, waarom zou u uw lijdensweg dan
willen verlengen? Het is egoïstisch om eeuwig te willen leven. Waarom gunnen we
de mensen na ons geen plaats, net zoals de mensen voor ons ruimte voor ons
hebben gemaakt? Een onsterfelijk leven zou een straf zijn. Inderdaad het lijkt
een rijtje oude tegeltjeswijsheden uit een grijs verleden, maar ze zijn daarom
nog niet minder waar. Het probleem is niet veranderd dus waarom zouden remedies
dan wel moeten veranderen?
Misschien dat de dood voor u nog geen acuut probleem is. U hoeft
nog niet onmiddellijk te sterven, u heeft nog tijd. Althans dat denkt u. Toch
zult u hoe dan ook moeten leven met het besef van uw eigen sterfelijkheid. Wees
u bewust van de werkelijkheid zoals die is. Stromend, vloeiend, constant in
beweging en onderweg naar de dood. Dat geldt voor alles en iedereen. Als u eenmaal
doordrongen bent van de noodzaak van uw dood, dan doemt onmiddellijk een andere
noodzakelijkheid op. De noodzaak om iets van uw leven te maken. Haal uit het
beetje leven dat u nog rest, wat er uit te halen valt! Woeker met uw talenten en
onderzoek al uw mogelijkheden! Leef uw leven ten volle!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten