Naast de in de vorige blogs behandelde oefeningen van de pre-meditatie en het stoïcijnse voorbehoud kennen de stoïcijnen nog een techniek om beter te kunnen omgaan met teleurstellingen. Een methode waar het erom draait dat u uw pijlen op het goede doel richt. Hierbij maken ze een vergelijking met boogschieten. Bij het boogschieten wilt u de roos raken, dat spreekt vanzelf. Of toch niet? De stoïcijnen hadden daar zo hun eigen gedachten over. Het doel van het boogschieten is volgens hen niet het raken van de roos, maar het zo goed mogelijk je best doen om dat voor elkaar te krijgen. De bedoeling van boogschieten bestaat dus uit twee delen: dat wat je probeert te bereiken (het raken van de roos) en de manier waarop je dat wilt doen (zo goed mogelijk mikken).
Volgens de stoïcijnen is het onbelangrijk of je de roos wel of niet weet te raken. Dat is afhankelijk van enorm veel factoren waar je geen invloed op hebt. Een onverwachte windvlaag kan je pijl uit koers duwen, iemand kan je aanstoten op het moment dat je de pees los laat en er zijn nog ontelbaar meer onbeheersbare factoren die de uitkomst van je schot kunnen frustreren. Allemaal factoren waar je geen, of bijna geen invloed op hebt. Het raken van de roos doet er daarom niet toe, maar wat volgens de stoïcijnen wel belangrijk is, is het enige wat je wel in de hand hebt: je inzet. Het enige waar je echt invloed op hebt is de manier waarop je schiet, voor de rest is alles afhankelijk van dingen waar je niets of nauwelijks iets aan kunt doen.
Hetzelfde geldt voor alles wat u in het leven onderneemt. Voor een goed en virtuoos leven is alleen de inzet waarmee u probeert een goed leven te leiden en een excellent persoon te worden belangrijk. Het gaat de stoïcijnen erom dat u uw uiterste best doet om een zo goed mogelijk mens te worden. Ongeacht de externe omstandigheden is dat alles dat telt. Pech kan ervoor zorgen dat u uw doelstellingen niet weet te bereiken, maar het heeft geen enkele invloed op uw inzet. Zelfs als alles misloopt hoeft u uzelf niets te verwijten zolang u uw best maar hebt gedaan.
Ook dit klinkt weer behoorlijk hard. U zult wel denken: ‘het is toch menselijk om teleurgesteld te zijn als ik er niet in slaag om mijn doelen te bereiken’. U wilt een in het water gevallen kind redden en bent verdrietig als u daar niet in slaagt, hoe hard u daar uw best ook voor gedaan hebt. En is dat verdriet niet gewoon een bewijs dat u om het welzijn van uw medemens geeft?
Het mag menselijk zijn, maar rationeel is het niet. Het is nu eenmaal zo dat lang niet alles van wat u onderneemt ook tot een goed einde komt. Dat is gewoon een feit. Het is belangrijk om u dat bij alles wat u doet van te voren te realiseren. U moet u, als dat mogelijk is, zo goed mogelijk voorbereiden. Het heeft niet veel zin om een examen quantummechanica te gaan maken zonder gestudeerd te hebben, en als u het wereldrecord hardlopen wilt verbeteren zou ik eerst even gaan trainen. Maar ook een goede voorbereiding geeft geen garantie op succes.
Het besef dat u alles in uw vermogen hebt gedaan om uw onderneming tot een succes te maken kan weldegelijk een zekere troost geven. U hebt alles gedaan wat uw kunde, uw vernunft en uw liefde u ingaf om uw geliefden te helpen. Voorbereiding, intelligentie en inzet hebben een grens. De wonderdokters, filmindustrie en managementgoeroes die u willen doen geloven dat u alles kunt bereiken als u maar voldoende uw best doet, hebben het mis. Ze houden u een niet bestaande droomwereld voor en nemen u in de maling. Virtuositeit en de daarbij behorende gemoedsrust liggen in het doen van uw uiterste best en niet in het succes. U probeert een excellent mens te zijn en te doen wat u kunt om uw doelen te bereiken. Dat is alles wat er van u verwacht kan worden en alles wat u van uzelf mag verwachten. Dat is niet niks. Het is behoorlijk zwaar om u onder alle omstandigheden volledig in te zetten voor wat u wilt bereiken. Maak het uzelf daarom niet nog moeilijker dan nodig is door uzelf verwijten te maken en het onmogelijke van uzelf en de wereld te verlangen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten