Het stoïcisme biedt een diepgaande en tijdloze benadering van het menselijk leven. Centraal in de stoïcijnse leer staat het concept van 'de Wijze'. In eerdere blogs bent u deze zelfs voor de stoïcijnen fictieve persoon regelmatig tegengekomen. Wat is die Wijze voor iemand? Hij lijkt soms wel eens omschreven te worden als een combinatie tussen Superman en een boeddhistische verlichte. Maar wat moet je daar nu weer mee aan, een filosofische superheld? De hoogste tijd dus om eens wat dieper op die raadselachtige stoïcijnse Wijze in te gaan. In dit blog zullen we daarom de betekenis en de kenmerken van deze Wijze verkennen, en onderzoeken hoe dit concept een leidraad kan zijn voor het streven naar een goed en vervuld leven.
Centraal in de stoïcijnse ethiek staat de nadruk op het bereiken van een staat van eudaimonia, uitmuntendheid ofwel voortreffelijkheid. De stoïcijnen geloofden dat dit bereikt kon worden door het cultiveren van de klassieke deugden van wijsheid, moed, rechtvaardigheid en zelfbeheersing. Door je leven in te richten in overeenstemming met deze deugden kun je een voortreffelijk oftewel deugdzaam leven leiden. Omdat deugdzaam een nogal brave en nette connotatie heeft en dat niet strookt met de stoïcijnse gedachte, heb ik het vooral over virtuositeit. De belichaming van een virtuoos leven in overeenstemming met de natuurlijke orde van het universum, wordt vertegenwoordigd door de figuur van 'de Wijze'.
De Wijze Is volgens de stoïcijnen iemand die volledig in harmonie leeft met de natuurlijke wetten van het universum. Deze persoon heeft een diep begrip van wat binnen zijn of haar controle ligt en wat buiten zijn of haar controle ligt, en handelt dienovereenkomstig. De Wijze is niet emotieloos, maar wel vrij van negatieve emoties of passies die worden veroorzaakt door externe gebeurtenissen. Dit omdat hij of zij erkent dat ware vreugde en geluk alleen voortkomen uit virtuositeit en innerlijke rust, niet uit externe omstandigheden. Een ander belangrijk kenmerk van de Wijze is zijn of haar vermogen om onverschillig te staan tegenover zaken buiten zijn of haar controle. De Wijze accepteert het lot zoals het komt en maakt zich niet druk over dingen die buiten zijn of haar macht liggen. In plaats daarvan richt hij of zij zich op virtuoze acties en het nastreven van een leven van voortreffelijkheid.
Voor de stoïcijnen was het bereiken van de staat van de Wijze eerder een reis, dan een eindbestemming. Het was een proces van voortdurende zelfverbetering en zelfbeheersing, waarbij men streefde naar een steeds dieper begrip van de natuurlijke orde en zijn of haar plaats daarin. De weg naar wijsheid vereist discipline, toewijding en een voortdurende praktijk van de stoïcijnse deugden. Het betekende ook het vermijden van hedonistische genoegens en oppervlakkige verlangens, ten gunste van een leven van matiging en zelfbeheersing.
Hoewel het stoïcisme zijn oorsprong vindt in de oude wereld, blijven de principes van de stoïcijnse Wijze ook vandaag de dag relevant. In een wereld die vaak wordt gekenmerkt door chaos, onzekerheid en verandering, kan het streven naar innerlijke rust, virtuositeit en zelfbeheersing ons helpen om veerkrachtiger en gelukkiger te worden. Door ons te richten op datgene wat binnen onze controle ligt en ons niet te laten beïnvloeden door externe omstandigheden, kunnen we een gevoel van empowerment en gemoedsrust ervaren, zelfs te midden van moeilijke tijden. Door ons te richten op virtuoze acties en het nastreven van een leven van uitmuntendheid in alles wat we doen, kunnen we een diep gevoel van vervulling en betekenis vinden.
De stoïcijnse Wijze belichaamt de hoogste idealen van de stoïcijnse filosofie. Door te streven naar een leven in overeenstemming met de natuurlijke orde van het universum, kunnen we een diep gevoel van vervulling, betekenis en innerlijke rust vinden. Als we de principes van het stoïcisme toepassen in ons dagelijks leven, kunnen we daarin een krachtige gids vinden voor het streven naar een leven van voortreffelijkheid en geluk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten