zaterdag 23 september 2023

21.7 Eerste hulp bij lichamelijke pijn

 Pijn is een signaal dat er iets mis is met uw lichaam. Het is een signaal van uw zenuwstelsel dat uw weefsels beschadigd zijn of beschadigd dreigen te raken. Dat maakt pijn van vitaal belang voor het goed kunnen blijven functioneren van uw lichaam. Zonder pijn zou u uw bestaan veelvuldig en onnodig in de waagschaal stellen. Er zijn drie soorten pijn: acute, chronische en stress pijn. Acute pijn is heftig en heeft een aanwijsbare oorzaak. Er is sprake van een onmiddellijke lichamelijke beschadiging. Chronische pijn duurt langer en heeft doorgaans geen direct aanwijsbare oorzaak. De oorzaak is moeilijk te herleiden en het heeft geen waarschuwingsfunctie meer. Eigenlijk is deze vorm van pijn dan ook overbodig. U kunt echter ook lichamelijke pijn hebben zonder dat er fysiek iets mis is. Dit is stress pijn, waarbij spanning of vermoeidheid pijn veroorzaken. Ook deze pijnvorm is doorgaans overbodig. U weet heus wel dat u gestrest of moe bent. U heeft geen pijn nodig om u dat te vertellen. Hoe dan ook, pijn is een onaangenaam en soms zelfs ondraaglijk gevoel. Een gevoel waar u het liefst zo snel mogelijk weer vanaf wilt.

De stoïcijnen beschouwen pijn eigenlijk niet als een emotie. Het is in hun ogen niets anders dan een waarschuwingssignaal dat een belangrijke functie heeft. Dat is bij acute pijn natuurlijk ook zo, maar dat neemt niet weg dat het een behoorlijk vervelend gevoel is, waar best een einde aan zou mogen komen op het moment dat de boodschap dat er een fysiek probleem bestaat is overgekomen. En chronische en stress pijn hebben al helemaal geen functie. Zeker bij deze twee vormen spelen emoties een belangrijke rol. Ondanks het feit dat stoïcijnen pijn niet zien als een te bestrijden passie, kunnen stoïcijnse technieken toch een rol spelen bij het bestrijden en leren accepteren van pijn gevoelens.

Het begint ermee dat u zich concentreert op het heden. Het verleden bestaat niet en ook de toekomst is er niet. U hebt alleen met het heden te maken. Fysiek lijden vindt nu plaats, niet in het verleden en ook niet in de toekomst. U hebt waarschijnlijk de gewoonte om uw pijn zo ver mogelijk weg te stoppen en te negeren. Jammer genoeg werkt dat niet, pijn is nogal opdringerig en heeft de neiging uw hele denken en doen te overheersen. Concentreer u dus op het heden, u kunt noch het verleden, noch de toekomst beheersen. Het heeft geen nut om erover te piekeren wanneer er een einde aan uw pijn zal komen, u kunt zich er beter op richten uw pijn te verduren zoals u die nu voelt.

Onderzoek en analyseer uw pijn, ontleed het in al zijn afzonderlijke gewaarwordingen. Wat is dit voor pijn? Steekt het, of is het branderig, zeurend of kloppend? Waar zit het? Kunt u de grenzen aanwijzen? Hoe intens is het? Is het altijd even hevig of wisselt het? Zo ja, hoe verandert het dan in de tijd? Stel u tenslotte de vraag wat het verband is tussen uw pijn en uw gedachten over uw pijn. Wat voor waardeoordelen verbindt u eraan?

Misschien komt u er dan achter dat uw pijn niet één enkele gewaarwording is, maar uit verschillende onderdelen bestaat. Wellicht zijn die losse onderdelen beter te verdragen dan de ervaring van alle bestanddelen samen. Dit geldt zowel voor echte fysieke pijn als voor emotionele pijn. Stoïcijnen ontleden vervelende indrukken om er zo beter mee om te kunnen gaan. Ze proberen daarbij niet te oordelen en hun pijn in neutrale termen te omschrijven. Dus niet: ‘ik heb zo’n verschrikkelijke pijn in mijn buik’, maar ‘er is op dit moment een pijngevoel in mijn buik’. Ook de ziekelijke stoïcijnse keizer Marcus Aurelius gebruikte deze ‘verdeel en heers’ techniek om beter met zijn pijn te kunnen omgaan.

Laat je niet overweldigen door het geheel van je gevoelens. Richt je niet op de pijn die je vermoedelijk nog zult krijgen, maar stel jezelf de vraag: Wat is er zo ondragelijk aan deze pijn? Je zult je dan schamen als je zegt dat het ondraaglijk is. Herinner je je eraan dat het niet de pijn uit het verleden of de pijn van de toekomst is waar je last van hebt, maar alleen de pijn in het hier en nu. Je zult er dan achter komen dat de pijn verschrompelt […]  en dat de pijn van dit geïsoleerde moment best te dragen valt. (Marcus Aurelius; Dagboeken; boek 8 hoofdstuk 36)

Marcus herinnert zich eraan dat het geen zin heeft om je de vele mogelijke negatieve uitkomsten van een vervelende situatie voor de geest te halen. We zijn niet zo goed in het voorspellen van wat ons te wachten staat en het risico bestaat dan ook dat u onnodig veel emotionele energie steekt in scenario’s die nooit zullen uitkomen. Op het moment dat de pijn werkelijkheid wordt, is het vroeg genoeg om hem te confronteren. Bedenk dat u heel wat minder broos bent dan u misschien denkt, en dat u de meeste negatieve uitkomsten best zult kunnen verdragen. Epictetus zegt dat u sterft op het moment dat de pijn te heftig wordt en dat alle andere pijn dus te verdragen valt. Daarbij wijst hij er op dat u er altijd nog voor kunt kiezen om zelf naar buiten te gaan als de kamer u te rokerig wordt. Hij doelt hiermee op de stoïcijnse euthanasie. Het is geen schande om ermee te stoppen als het u allemaal te veel wordt. Dat is misschien wel een wat schrale troost, maar het illustreert wel dat u misschien meer aan kunt dan u nu denkt.

Pijn is iets subjectiefs en iedereen heeft een andere pijngrens en beleeft zijn pijn op zijn eigen persoonlijke manier. Toch heeft het wel degelijk zin om te kijken hoe andere mensen met hun pijn omgaan. Als de pijn onvermijdelijk en actueel is, zoek dan naar voorbeelden van mensen die al eerder dezelfde pijn hebben verdragen. U bent zeker niet de enige die dit moet ondergaan. Velen zijn u voorgegaan en velen zullen u nog volgen. U kunt moed putten uit de ervaringen van anderen die eenzelfde pijn hebben overwonnen.

Ook meditatie en zelfhypnose kunnen een effectieve en natuurlijke manier zijn om pijnlijke sensaties te verlichten. Zowel meditatie als zelfhypnose zijn praktijken die de geestelijke focus en ontspanning bevorderen, en ze kunnen elkaar aanvullen. Het verminderen van pijn door meditatie en zelfhypnose spreekt niet alleen het lichaam, maar vooral ook de geest en de emoties aan. Het stelt u in staat om zelf de regie te nemen over uw pijnervaring en een gevoel van welzijn te cultiveren, zelfs in moeilijke tijden.

Bij meditatie draait het om het bewust richten van de aandacht en het loslaten van afleidingen. Door middel van ademhalingstechnieken en mindfulness kunnen mensen leren om pijnlijke sensaties te observeren zonder erdoor overweldigd te worden. Meditatie helpt bij het ontwikkelen van een kalme en accepterende houding ten opzichte van de pijn, waardoor de geest en het lichaam beter in staat zijn om ermee om te gaan. Er is pijn, maar u bent zoveel meer dan uw pijn. U heeft zelf de regie niet uw pijn. U leert dat de pijn die u kwelt grotendeels buiten uw macht ligt en daarom voor een stoïcijn niet echt van belang is.

Pijn is een lichamelijke sensatie, maar heeft ook een sterke emotionele component. Dat betekent dat u in elk geval over dat emotionele deel weldegelijk invloed kunt uitoefenen. Zelfhypnose kan worden gebruikt om die emotionele component aan te pakken. Zelfhypnose maakt gebruik van suggesties en visualisaties om de perceptie van pijn te beïnvloeden. Door een diep ontspannen toestand te bereiken, kunt u zichzelf suggereren dat u comfortabel en vrij van pijn bent. U zou u uw pijn bijvoorbeeld kunnen voorstellen als een gloeiende bol, een bol die u vervolgens oppakt en met een flinke worp in de zon gooit. Een dergelijke visualisatie kan helpen om de pijn te verminderen en een gevoel van welzijn te bevorderen. Zelfhypnose vereist oefening, maar kan een krachtig hulpmiddel zijn bij pijnbeheersing. Hieronder wordt een simpele zelfhypnose oefening gegeven die u kan helpen beter met uw pijn om te gaan.


Oefening: Zelfhypnose voor pijnverlichting

Hier is een korte oefening die u zou kunnen proberen om zelfhypnose te gebruiken voor pijnverlichting:

Stap 1: Ontspanning

Ga ergens zitten of liggen waar u comfortabel bent en niet gestoord wordt. Sluit uw ogen. Adem diep in en uit, en concentreer u op het loslaten van spanning in uw lichaam. Begin bij uw tenen en werk geleidelijk omhoog naar uw hoofd, ontspannend en loslatend terwijl u uw ademhaling rustig houdt.

Stap 2: Visualisatie

Visualiseer een plek die rust en ontspanning voorstelt. Dit kan een strand, een bos of een rustige tuin zijn. Stel u levendig de details van deze plek voor, inclusief de geluiden, geuren en texturen. Neem de tijd om uzelf daar te zien en voel de rust en ontspanning die het met zich meebrengt.

Stap 3: Opwekken van de hypnose

Stel u in gedachten een rustige en kalme stem voor om positieve suggesties aan uzelf te geven. Herhaal bijvoorbeeld zinnen als: "Ik ben kalm en ontspannen. Mijn lichaam geneest zichzelf. De pijn vervaagt langzaam." Herhaal deze suggesties verschillende keren en blijf uzelf eraan herinneren dat u de controle hebt over uw lichaam en uw pijn.

Stap 4: Focus op de pijn

Breng uw aandacht naar het gebied waar u pijn ervaart. Observeer de sensaties zonder oordeel of weerstand. Stel u voor dat u de pijn langzaam laat wegvloeien uit uw lichaam, alsof het smelt of oplost. Visualiseer het gebied als ontspannen en comfortabel.

Stap 5: Versterkende suggesties

Geef uzelf positieve suggesties om de pijn te verlichten. Herhaal bijvoorbeeld zinnen als: "Mijn lichaam is sterk en veerkrachtig. Ik voel me comfortabel en vrij van pijn. Elke ademhaling vult me met genezende energie." Herhaal deze zinnen en laat ze resoneren in uw geest terwijl u uzelf in een staat van diepe ontspanning houdt.

Stap 6: Ontwaken

Wanneer u klaar bent, neemt u langzaam een paar diepe ademhalingen en strek uw lichaam voorzichtig uit. Open uw ogen en neem even de tijd om te voelen hoe u zich voelt.

Houd er rekening mee dat zelfhypnose effectiever kan zijn naarmate u het vaker oefent. Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben en te onthouden dat zelfhypnose mogelijk niet voor iedereen even effectief is bij het verlichten van pijn. Raadpleeg natuurlijk altijd een medische professional voor een grondige diagnose en behandeling van aanhoudende pijnklachten.


Zowel meditatie als zelfhypnose kunnen u dus in staat stellen een zekere mate van controle over uw pijn te verkrijgen. Hoewel ze de oorzaak van de pijn niet altijd kunnen wegnemen, kunnen ze wel de manier waarop u ermee omgaat veranderen. Door regelmatige beoefening kunnen meditatie en zelfhypnose een waardevolle aanvulling worden op traditionele pijnbeheersingsmethoden, zoals medicatie en fysiotherapie.

Richt u op het heden en probeer uw pijn zo objectief en niet oordelend mogelijk te onderzoeken. Het opsplitsen van uw problemen in hun bestanddelen werkt verlichtend. Meditatie en zelfhypnose kunnen uw pijn verlichten en ook het voorbeeld van andere mensen kan u helpen om uw beproevingen beter te verdragen. Bedenk dat pijn iets is wat u in principe niet in uw macht hebt. Het gaat niet om de pijn zelf, maar om de manier waarop u ermee omgaat. Door uw mentale instelling tegenover pijn te veranderen kunt u uw draagkracht vergroten. Als u piekert over het onveranderbare verleden, of de onzekere toekomst, dan staat u onvermijdelijk leed te wachten, omdat u zich onnodig bezighoudt met dingen die niet in uw macht liggen. Zwak uw negatieve waardeoordelen over actuele pijn zoveel mogelijk af. Kap elke opwelling tot zelfbeklag over vroeger leed resoluut af. Stop er mee om u zorgen te maken over mogelijk toekomstig leed en jammer niet over het leed dat u nu overkomt. Dat klinkt hardvochtig, maar het helpt wel en daar gaat het om.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten