POPULARITEIT HEEFT EEN TE HOGE PRIJS

Hoofdstuk 25 van het Handboekje van Epictetus

Wees blij wanneer iemand terecht een betere plaats heeft gekregen bij een diner of receptie, of wanneer iemand die het beter weet om advies wordt gevraagd. Wordt niet boos als je gepasseerd wordt en iemand anders ten onrechte voor jou wordt uitgenodigd of om advies gevraagd. Bedenk dat je geen aanspraak kunt maken op de dingen waar je geen controle over hebt, zonder daarvoor de prijs te betalen.
Hoe kan iemand die alle feestjes afloopt verwachten hetzelfde behandeld te worden als iemand die dat niet doet? Hoe kan iemand die anderen niet steeds naar de mond praat verwachten hetzelfde behandeld te worden als iemand die dat wel doet. Hoe kan iemand die niet steeds complimentjes uitdeelt verwachten net zo behandeld te worden als iemand die dat wel doet? Je bent dom en onverzadigbaar als je een voorkeursbehandeling verwacht zonder daar de prijs voor te betalen.
Wat betaal je voor een krop sla. Een euro? Denk niet dat je niets hebt als iemand anders een euro betaalt en daar een krop sla voor krijgt terwijl jij die euro niet betaalt en geen sla krijgt. Hij heeft zijn krop sla, maar jij hebt een euro. Zo is het ook met populariteit. Je bent niet uitgenodigd voor een feestje? Natuurlijk niet: je hebt de prijs niet betaald die je daarvoor betalen moet. De uitnodiging wordt verkocht voor complimentje en attenties. Betaal de prijs als je daar beter van wordt. Je bent onverzadigbaar en dom als je de prijs niet wilt betalen en toch wilt worden uitgenodigd. Heb je dan niets in plaats van dat feestje? Natuurlijk wel. Je hebt hem geen complimentjes hoeven maken terwijl je dat niet wilde, je hebt niet voor hem en zijn vriendjes hoeven kruipen.

De stoïcijnen denken dat de meeste mensen ongelukkig zijn omdat ze niet goed weten welke dingen echt belangrijk en waardevol zijn. Ze brengen hun dagen door met het najagen van dingen waar ze ten onrechte van denken dat ze belangrijk zijn voor hun geluk. Ze beseffen niet dat het juist vaak het najagen van die dingen is die de voornaamste oorzaak is van hun ellende. Het lijkt tegenwoordig wel een epidemie, die hedendaagse zucht naar zichtbaarheid. Je hoeft niet persé iets te kunnen, het gaat er gewoon om dat anderen je kennen en leuk vinden. Bijvoorbeeld op YouTube, Facebook, Instagram of televisie. Hoe meer ‘likes’ je weet te verzamelen hoe beter je je voelt. Het gaat daarbij niet alleen om het streven naar internationale of nationale bekendheid, ook de drang om populair te zijn binnen de eigen vriendenkring valt hier onder. Zelfs de mensen die niet actief op zoek zijn naar hun ‘moment of fame’ in de media, streven toch nog naar populariteit binnen hun eigen groep en verlangen daarnaast ook nog eens naar erkenning via hun werk.

Ze denken dat dit soort roem, in de ruimste zin van het woord, hen gelukkig zal maken. Deze eerzucht vindt zijn biologische oorsprong in de evolutie. Voor uw overleven is het belangrijk om een gewaardeerd lid van uw stam te zijn. Hoe populairder en machtiger u bent hoe groter de kans dat anderen u helpen als het even tegen zit. Een heel natuurlijke en sociale emotie, die volgens de stoïcijnen toch een voorname bron van ongemak en negatieve gevoelens kan vormen. Zelfs het simpelweg populair blijven binnen uw eigen vriendenkring kost heel wat energie. U moet op feestjes verschijnen, complimentjes maken, doen alsof u lelijke dingen mooi vindt, op het juiste moment berichtjes op facebook liken en al de activiteiten, grappige katten en andere onzin van uw vrienden op de voet blijven volgen. Kortom een heel gedoe dat u heel wat van uw vrijheid en energie kost. En dan gaat het alleen nog maar om uw populariteit bij uw directe vrienden, om lokale of nationale bekendheid te verwerven moeten er nog veel meer inspanningen worden verricht.

Een stoïcijn maakt zich niet druk om zijn sociale status. Dat scheelt een hoop frustraties en levert een heleboel extra vrijheid op. Stoïcijnen hechten aan hun vrijheid en zijn erg terughoudend met het betalen van de prijs voor wat doorgaans als goede sociale contacten wordt aangemerkt. Door die prijs niet te betalen hoeft u de inspanningen die populariteit vereist niet te maken, en tegelijkertijd bespaart u zich de frustraties van het ondanks al die inspanningen niet uitgenodigd worden. Populariteit is afhankelijk van de reactie van anderen. Als u sociale status najaagt geeft u zich over aan de anderen. U levert uw welzijn en uw geluksgevoel uit aan de instemming van mensen waar u geen grip op hebt.

Door u te beperken tot uw eigen gedrag en er voor te zorgen dat dat gedrag virtuoos is, voorkomt u de stress van het als maar proberen bij anderen in de gunst te komen of blijven. Daar komt nog eens bij dat u nauwelijks invloed hebt op wat anderen over u denken. U kunt nog zo uw best doen om aardig en leuk gevonden te worden, maar uiteindelijk beslissen die anderen er toch zelf over of ze u wel of niet mogen. Het enige waar u wel echte invloed op hebt is op uw eigen gedrag. Zorg er dus gewoon voor dat u de dingen doet waarvan u zelf vindt dat ze goed en virtuoos zijn en laat de mening van anderen aan hen over.